Sismik İzolatörler Deprem Sarsıntılarını Yüzde 80 Azaltıyor

Sismik izolatör, Kahramanmaraş Pazarcık 7.7 ve Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğündeki depremlerin 10 ilde büyük yıkımlara sebebiyet vermesi sonucu tekrardan gündem konusu haline geldi. Binaların depreme dayanıklılığını arttırmak amacıyla tercih edilen sismik izolatör, yeni yapılan apartmanlarda ve devlet binalarında sık sık karşımıza çıkmaya başladı. Gelen sarsıntının yüzde 80’lik bir kısmını azaltan izolatörler, pas, nem veya güneş ışınları gibi yıpratıcı durumlara karşı korunaklı olup 60 yıl kadar kullanılabiliyor.

Kahramanmaraş merkezli yaşanan ve 10 ili etkileyen yıkıcı depremin ardından yeni veya mevcut binaların depreme ne kadar dayanıklı olduğu sorusu kamuoyunun gündeminde ilk sırayı aldı. Binaların güvenilirliğine yönelik açıklamalarda bulunan uzmanların önerilerinin arasında sismik izolatör uygulaması bulunuyor.

Sismik İzolatör Nedir?

Yaşanacak olan depremlere yönelik geliştirilmiş basit ancak etkisi fazla olan sismik izolatör, yapıyı yıkıcı bir depremin etkilerinden koruyor.

Yapı içerisinde sistemin uygulanmasına müsait betonarme perdelere, kata ve kolonlara yerleştirilerek deprem ile yapı arasındaki bağlantı kesiliyor ve yaşanan deprem anında izolatörler, yatay yönde hareket ederek büyük salınımlar halinde, gelen sarsıntının gücünü emerek bina içerisindeki kişilerin neredeyse hissetmeyeceği kadar bir etkiye sahip oluyor.

Normal şartlarda bir yapı kendi ağırlığının onda biri kadar ağırlık taşıyabilmekte ancak sismik izolatör sisteminin kullanıldığı yapılarda bu değerlerin üzerine çıkabiliyor.

Gelen sarsıntının yüzde 80’lik bir kısmını azaltan izolatörler, pas, nem veya güneş ışınları gibi yıpratıcı durumlara karşı korunaklı olup 60 yıl kadar kullanılabiliyor.

Sismik İzolatörler Nasıl çalışır?

Sismik izolatörlerin nasıl çalıştığına dair bilgiler aktaran Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Jeofizik Mühendisliği Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Akgün, binanın zemine sabitlendiği vakit direkt olarak bina ve zeminin ortak hareket ettiğini bu sebeple zeminden alınan enerjinin atılıncaya kadar sallanmanın sürdüğünü belirtti. Akgün, sallanma esnasında esnekliğini kaybeden binanın yıkıldığını ancak izolatör denilen sistemi tıpkı araba amortisörlerinde kullanılan sisteme benzeterek, yaylı bir sistemle zeminden binanın ayrıldığını söyledi. Konuşmasının devamında Akgün, zeminden gelen enerjinin izolatörler yardımıyla kontrollü bir şekilde binaya geçtiğini aktardı.

Sismik İzolatörler, Yapılara Sonradan Eklenebilir mi?

Prof. Dr. Akgün, izolatör sisteminin doğru uygulanması durumunda büyük bir oranda yapının korunduğuna değindi ancak sonradan inşa edilen yapılarda sismik izolatörün kolonların kesilerek arasına konulacağından dolayı maliyetinin yüksek olacağını da vurguladı.